Soạn Cho và Nhận
Dạy
A. VẬN HÀNH CƠ BẢN
1.Trò chơi: Ai – trong truyện nào?
Bạn thứ nhất đặt tên cho nhân vật, bạn thứ hai đặt tên cho câu chuyện có nhân vật đó rồi đổi lượt: bạn thứ hai đặt tên cho nhân vật, bạn thứ nhất đặt tên cho câu chuyện. Ai không thể tiếp tục là người thua cuộc.
M: Người mẹ góa bụa – Sự tích hồ Ba Bể
Gợi ý:
Ai – trong câu chuyện nào?
Dế Mèn – Dế Mèn bênh vực kẻ yếu
Bác sĩ – Mẹ ốm
lão ăn mày – Huyền thoại hồ Ba Bể
Nikita – Ba anh em
Hồng – Thư thăm bạn
3. Chọn câu trả lời ở cột bên phải khớp với từ ở cột bên trái:
Trả lời: a – 2, b – 3, c – 1, d – 5, e – 4
5. Trao đổi để trả lời câu hỏi:
1) Hình ảnh ông lão ăn mày đáng thương như thế nào?
2) Ông lão nhận được tình cảm, sự kính trọng của cậu bé qua hành động và lời nói nào?
(Chọn câu đúng để trả lời:
-Thử tìm quà
-Đưa tôi ít tiền
-Lời xin lỗi chân thành
-Nắm tay rất chặt)
3) Theo em, cậu bé đã nhận được gì từ ông lão ăn mày?
Một. Cậu bé nhận được sự cảm thông và biết ơn từ người ăn mày già.
b. Cậu bé nhận được lòng biết ơn và sự kính trọng từ người ăn mày già.
c. Cậu bé nhận được lòng thương xót và sự tôn trọng từ người ăn xin già.
Gợi ý:
1) Hình ảnh ông lão nghèo với đôi mắt đỏ hoe đọc sách, ngấn nước mắt, môi nhợt nhạt, quần áo xộc xệch, dáng người xấu xí, đôi tay sưng húp, giọng nói rên rỉ.
2) Ý thứ nhất và ý thứ tư
3)Một
6. Tìm hiểu về lời nói, ý nghĩ của nhân vật trong văn bản tự sự.
1) Tìm những câu ghi lại lời nói và suy nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn mày.
2) Lời nói và suy nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về câu nói?
3) Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn mày ở hai cách sau có gì khác nhau?
(a)- Em yêu, cảm ơn em! Vì vậy, là cô ấy đã cho anh ta sau đó.
Ông lão khàn giọng nói.
(b) Bằng một giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng tôi đã đưa nó cho ông rồi.
*Câu trần thuật (a) do ai nói với ai? Dựa vào những từ và dấu hiệu nào bạn biết nó?
* Câu chuyện (b) là lời của chính ông lão nói với cậu bé hay cậu bé kể lại? Những từ nào cho bạn biết điều đó?
Gợi ý:
1) Câu đối ghi lại lời cậu bé: “Anh không… anh cả”. Nghĩ:
“Chà!… thế nào!”, “… tôi cũng vậy… ông già”.
2) Cậu bé là người giàu lòng nhân ái, biết quan tâm, thương xót những người có hoàn cảnh khó khăn.
3)(a) Kể lại nguyên văn lời nhân vật (b) Kể lại sự việc theo lời người dẫn chuyện
* Lời tường thuật (a) là lời ông lão nói với cậu bé. Từ “Kính gửi” và một gạch đầu dòng.
*Câu chuyện (b) là lời tự sự của cậu bé. Từ “tôi”.
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
1. Tìm một lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau:
Ba chàng trai rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên họ về khá muộn. Bố nó bàn tính nói gì để bố mẹ nó khỏi mắng. Cậu bé đầu tiên nhất định nói dối là bị sói đuổi theo.
Anh thứ hai nói:
– Còn tôi, tôi sẽ nói là đi gặp ông ngoại.
– Theo tôi, tốt nhất chúng ta nên xin lỗi bố mẹ.
– Người thứ ba trong bàn.
(Tiếng Việt 2 – 1988)
Gợi ý:
Báo giá trực tiếp:
– Còn tôi, tôi sẽ nói là đi gặp ông ngoại.
–Theo tôi, tốt nhất chúng ta nên xin lỗi cha mẹ.
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
Vua thấy miếng trầu khéo lắm nên sai người bán hàng xem ai têm trầu. Bà lão bảo cô tự rửa tội. Vua gặng hỏi mãi, bà lão nói đó là con gái của bà.
(Truyện Tấm Cám)
a) Tìm lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn.
b) Điền vào chỗ trống trong phiếu bài tập:
Câu đối đáp giữa nhà vua và bà lão
Vua hỏi:
Bà lão đáp:
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật:
Gợi ý:
a) – bà bán trầu nhìn miếng trầu
– Tự rửa tội
-là con gái của người rửa tội
b)- Em hãy cho biết ai đã làm miếng trầu này?
– Bệ hạ, lão phu tự mình băng hà.
–Xin tha tội, miếng trầu được con gái xưa rửa tội.
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau sang lời dẫn gián tiếp: Người thợ hỏi Cuốc:
-Con có thích làm thợ xây không?
Hoắc đáp:
-Tôi thích nó!
(Tiếng Việt 2 – 1988)
(- Em hãy kể lại đoạn văn đó bằng lời của ai?
+ Nếu kể bằng lời của Cuốc thì nên dùng xưng hô nào thay cho cháu? Làm theo lời cụ Hòe.
+ Nếu kể từ thợ thì nên dùng từ xưng hô nào thay cho từ thợ? Xin cho biết theo lời của bác sĩ).
Gợi ý:
Anh thợ xây hỏi Hòe có thích làm thợ xây không. Hòe đáp rằng Hòe thích lắm.
-Có thể kể lại đoạn văn theo lời người dẫn chuyện, lời bác Cuốc hoặc lời bác thợ.
+ Lời Hòe sử dụng các đại từ: em, mình, mình.
Người thợ xây hỏi tôi có muốn làm thợ xây không. Tôi trả lời rằng tôi rất thích.
+ Lời bác thợ mộc, dùng xưng hô: Tôi
Tôi hỏi Hòe có thích làm thợ xây không. Anh ấy trả lời rằng anh ấy rất thích nó.
C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG
Chơi trò chơi với những người thân yêu của bạn
Who – think, say?: Một người kể tên một nhân vật trong truyện, người kia nhắc lại một câu hoặc kể lại suy nghĩ của nhân vật.
M: Người ăn xin —> Cảm ơn, sau đó bạn đưa nó cho anh ta.
Gợi ý:
Lêu gai -> Cành sắp gãy!
Con sóc -> Anh sẽ không rời xa em đâu
