Soạn bài toán dân số

Dạy

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

MỘT YÊU CẦU

-Hiểu được mục đích, nội dung chính mà tác giả đề ra qua văn bản: Cần phải hạn chế sự gia tăng dân số, đó là con đường “tồn tại hoặc không tồn tại” của chính loài người.

-Thấy cách hành văn nhẹ nhàng, kết hợp kể chuyện với lập luận trong việc thể hiện nội dung bài viết.

B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP HỌC TẬP

Câu 1. Xác định bố cục của văn bản, nêu nội dung chính của từng phần. Còn phần Thân bài, nêu các ý chính (luận điểm).

Gợi ý

-Mở bài (từ đầu đến “mở mắt”): Vấn đề DS-KHHGĐ dường như đã được đặt ra từ xa xưa.

– Thân bài (từ “Đó là chuyện cũ” đến “đến ô thứ 31 của bàn cờ”): Tốc độ gia tăng dân số thế giới rất nhanh. Phần này bao gồm ba ý chính:

+ Nêu lên bài toán cổ và dẫn đến kết luận: mỗi ô vuông bàn cờ ban đầu chỉ chứa vài hạt gạo, tưởng chừng là số ít, nhưng sau đó tăng lên gấp đôi theo cấp số nhân, số gạo của bàn cờ sẽ là một con số khổng lồ. kinh khủng.

+ So sánh sự gia tăng dân số với số lượng gạo trong các ô vuông. Ban đầu chỉ có 2 người, nhưng đến năm 1995 đã có 5,63 tỷ người, đủ cho ô thứ 30 của bàn cờ đó.

+ Trên thực tế, mỗi người phụ nữ có thể sinh nhiều con (lớn hơn hai con nên việc chỉ sinh một hoặc hai con là rất khó khăn).

-Kết bài (từ “Đừng để mỗi con người” đến hết): Kêu gọi (khuyến cáo) loài người hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số. Đó là con đường tồn tại của chính con người.

Câu 2. Vấn đề chính mà tác giả muốn nêu lên trong văn bản này là gì? Điều gì đã khiến tác giả “mở rộng tầm mắt”?

Gợi ý

-Vấn đề chính mà tác giả muốn đặt ra trong văn bản này là: Đất không sinh thêm, người sinh sôi. Nếu không hạn chế được sự gia tăng dân số, con người sẽ tự làm hại mình.

-Điều khiến tác giả “sáng mắt ra” là một vấn đề rất hiện đại mới đặt ra gần đây, vấn đề dân số kế hoạch hóa gia đình nhưng sau khi nghe bài toán xa xưa, tác giả thấy đó là vấn đề thực tế. Nó dường như đã được đặt ra từ thời cổ đại.

Câu 3. Câu chuyện về chàng rể nhà thông thái có vai trò, ý nghĩa như thế nào trong việc làm nổi bật vấn đề chính mà tác giả muốn nói đến?

Gợi ý

Câu chuyện về chàng rể nhà thông thái được kể trong văn bản này vừa tò mò, hấp dẫn người đọc, vừa mang đến một cái kết bất ngờ: hạt gạo ít ỏi hóa ra “đắp mặt đất”. . Câu chuyện là tiền đề để tác giả so sánh sự bùng nổ và gia tăng dân số thế giới. Số gạo dùng cho quân cờ trong truyện và số thế giới giống nhau ở chỗ đều tăng theo cấp số nhân. Sự so sánh này giúp người đọc hình dung tốc độ gia tăng dân số nhanh như thế nào. Đó cũng là vấn đề chính mà bài viết muốn nêu ra.

Câu 4. Việc đưa ra số liệu về mức sinh của phụ nữ một số nước do Hội nghị Cai-rô công bố nhằm mục đích gì? Trong số các quốc gia được liệt kê trong văn bản, quốc gia nào ở Châu Phi và quốc gia nào ở Châu Á? Với kiến ​​thức của bạn về hai châu lục đó, với các con số về tỷ lệ sinh đã đề cập ở trên, ‘bạn nghĩ gì về sự gia tăng dân số ở hai châu lục này? Có thể rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển xã hội?

Gợi ý

Sẽ rất có ý nghĩa nếu đưa vào các số liệu về tỷ suất sinh của phụ nữ ở một số nước do Hội nghị Cairo công bố. Thứ nhất, nó cho mọi người thấy rằng một người phụ nữ có thể sinh nhiều con (ít nhất là 3,7 con ở Việt Nam; nhiều nhất là 8,1 con ở Rwanda). Qua đây có thể thấy, quy chuẩn mỗi gia đình chỉ sinh từ một đến hai con là rất khó. Thứ hai, những con số cho thấy các nước chậm phát triển và chậm phát triển sinh nhiều. Đó là các quốc gia Châu Phi (Nepal, Rwanda, Tanzania, Madagascar) và Châu Á (Ấn Độ, Việt Nam). Điều này cho thấy các nước kém phát triển và chậm phát triển ở hai châu lục này lại là những nước có tốc độ gia tăng dân số rất nhanh. Điều đó cũng có nghĩa là giữa gia tăng dân số và sự phát triển của đời sống xã hội có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Bùng nổ dân số đi kèm với đói nghèo, lạc hậu, kinh tế kém phát triển, văn hóa, giáo dục không được cải thiện… Ngược lại, kinh tế, văn hóa, giáo dục càng yếu kém thì càng không thể kiểm soát được. kiểm soát gia tăng dân số. Hai vấn đề ảnh hưởng lẫn nhau, liên quan chặt chẽ với nhau.

PHẦN THỰC HÀNH

Bài tập 1. Liên hệ phần Đọc thêm để trả lời: Biện pháp tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số là gì? Tại sao?

Gợi ý

Đẩy mạnh giáo dục là cách tốt nhất để hạn chế gia tăng dân số (theo lời của Tổng giám đốc UNESCO trong bài viết Giáo dục – chìa khóa của tương lai). Vì VI, sinh đẻ là quyền của phụ nữ, không thể cấm đoán bằng mệnh lệnh và biện pháp dã man. Chỉ có giáo dục mới giúp con người hiểu được nguy cơ bùng nổ và gia tăng dân số, hiểu được vấn đề dân số gắn liền với đói nghèo hay hạnh phúc.

Bài tập 2. Hãy nêu nguyên nhân chính để trả lời CÂU HỎI: Tại sao gia tăng dân số lại quan trọng như vậy đối với tương lai của nhân loại, đặc biệt là đối với các dân tộc nghèo và lạc loài? Nữ hoàng?

Gợi ý

Gia tăng dân số có tầm quan trọng rất lớn đối với tương lai của nhân loại, bởi vì dân số gia tăng nhanh chóng ảnh hưởng đến con người theo nhiều cách. Dân số tăng nhanh sẽ dẫn đến áp lực lớn trong việc giải quyết các vấn đề: chỗ ở, lương thực, việc làm, môi trường, giáo dục… Dân số tăng nhanh dẫn đến đói nghèo, lạc hậu, bệnh tật.

Đối với những nước còn nghèo, giáo dục càng trở nên quan trọng. Vì nghèo nàn lạc hậu nên giáo dục ở các nước này phát triển chậm; Đụng chạm giáo dục và phát triển dẫn đến đói nghèo, lạc hậu và dân số tăng nhanh.

Bài tập 3. Dựa vào số liệu về sự gia tăng dân số thế giới đã cho ở phần Bài đọc thêm, hãy tính xem từ năm 2000 đến tháng 9 năm 2003, số người trên thế giới tăng lên bao nhiêu và gấp bao nhiêu lần dân số thế giới. số Việt Nam hiện nay.

Gợi ý

Lấy dân số thế giới năm 2000 trừ dân số thế giới vào tháng 9 năm 2003. Chia hiệu của phép trừ trên cho dân số Việt Nam. Kết quả cho ta biết: Từ năm 2000 đến tháng 9 năm 2003 dân số thế giới tăng lên bao nhiêu lần và gấp bao nhiêu lần dân số Việt Nam hiện nay.