Qua đoạn trích Trong lòng mẹ chứng tỏ Nguyên Hồng giàu chất trữ tình.
Dạy
Hồi ký là một thể loại văn học kể lại một câu chuyện mà chính người viết đã trải qua hoặc là người trực tiếp chứng kiến. Trong câu chuyện đó, những sự kiện để lại nhiều ấn tượng nhất được kể lại. Hồi ký của nhà văn thường gắn với cuộc đời, với tiểu sử của nhà văn. Đoạn trích Trong lòng mẹ giàu chất trữ tình, chất trữ tình này được bộc lộ trước hết qua tình huống và nội dung câu chuyện được kể.
Nhân vật người kể chuyện – bé Hồng – có hoàn cảnh rất éo le: mồ côi cha, bé Hồng phải sống một mình giữa những người thân đang tìm mọi cách đùn đẩy trách nhiệm nuôi nấng, xa lánh. . Người mẹ phải đi làm xa, chịu nhiều tai tiếng gắn liền với những định kiến cay nghiệt của gia đình (thể hiện rõ nhất qua những lời đàm tiếu của bà ngoại). Câu chuyện “nghe nói” được thể hiện qua lời kể của những người ngồi lê đôi mách, tạo cho Hồng hình ảnh người mẹ nghèo phải nuôi con nhỏ nhưng không xinh đẹp. ” Điều đó trở thành nỗi đau trong tâm hồn cậu bé, hình thành phản xạ tự vệ ở cậu. Cậu không chỉ biết nghe và trả lời câu hỏi của dì mà còn biết phán đoán thái độ thể hiện qua nét mặt, giọng nói, cử chỉ…. nhận ra sự thật và giả dối trong lời nói của dì. Tôi không thể chịu đựng được sự sỉ nhục của dì đối với mẹ tôi, nhưng số phận của tôi, tôi ở trong hoàn cảnh. Dựa dẫm vào đậu, anh chỉ biết lấy nước mắt để bào chữa và phản đối.
Nhưng, điều bà cô nói hoàn toàn không phải sự thật. Mẹ Hồng về đúng ngày “giỗ chồng” mà không có cậu con trai phải “viết thư”. Người mẹ ấy vẫn nhớ con, nhớ người chồng đã khuất, dù đó là mối tình bất hạnh với bà nhưng bà không chối bỏ trách nhiệm làm vợ, làm mẹ của mình. Trước hết, người mẹ hiện ra như trong giấc mơ, nhưng đó là giấc mơ có thật của Hồng. Mẹ “không gầy guộc, tiều tuỵ như cô tôi làm tôi nhớ đến người bà họ nội”, “khuôn mặt” “sáng sủa với đôi mắt trong veo và làn da mịn màng, nổi bật lên màu hồng của đôi má”. Người mẹ ấy hoàn toàn khác với hình ảnh mà người dì qua lời kể của người chị họ nội miêu tả với một trái tim độc ác. Và kế đến là cảm giác vui sướng, hạnh phúc của cậu bé sau chuỗi ngày sống xa mẹ, sống trong những định kiến, định kiến tàn nhẫn. Hồng hiểu ý nghĩa và vai trò sâu xa của người mẹ trong cuộc đời của chú: “Con phải nhỏ bé lăn vào lòng mẹ, úp mặt vào bầu sữa nóng của mẹ, để bàn tay mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, vuốt ve. sống lưng, người mẹ có một sự dịu dàng vô hạn, đó là cảm giác ngập tràn hạnh phúc, xóa tan mọi khổ đau trước đó: “Tôi ngồi trên đệm xe, gối đầu vào lòng mẹ, đầu gối lên cánh tay mẹ, tôi cảm thấy hơi ấm. những cảm giác đã luôn ở đó. đã mất từ lâu bỗng mơn trớn khắp da thịt. Mùi quần áo của mẹ và hơi thở từ cái miệng xinh xắn nhai trầu của mẹ thơm lạ lùng.” Cảm xúc của cậu bé về mẹ qua các giác quan (thị giác, xúc giác, khứu giác, thính giác…) khiến em sống lại tình mẫu tử bất hủ qua những câu văn trữ tình.
Tình huống truyện kết hợp với nội dung liệt kê là tiền đề tạo nên chất trữ tình của truyện. Một cậu bé phải sống xa mẹ (mẹ phải bỏ con đi kiếm sống) và phải chịu đựng bao khổ cực, định kiến tàn nhẫn nhưng vẫn không đánh mất tình yêu thương, kính trọng của mẹ. cho mẹ anh ấy; cũng như người mẹ vẫn âm thầm chịu đựng và vượt qua những đau khổ, bất hạnh cá nhân đối với đứa con ruột thịt của mình. Giữa mẹ và con là tình mẫu tử thiêng liêng. Chính mạch cảm xúc đã tạo nên sự liên kết của câu chuyện, tạo nên những hình thức biểu hiện cảm xúc của cậu bé như: ngậm ngùi, tủi nhục trước hoàn cảnh của mình và của mẹ; giận dì hay ngồi lê đôi mách với những điều “nghe nói”, và tâm điểm nhất vẫn là sự bày tỏ tình thương với người mẹ bất hạnh của mình.
Cách kể theo hình thức hồi ký, vừa kể vừa bộc lộ cảm xúc, kết hợp với những hình ảnh bộc lộ tâm trạng, các hình thức bộc lộ cảm xúc qua nét mặt, tiếng khóc thút thít… đều thể hiện được tâm tư tình cảm của em bé. Màu hồng cho mẹ. Lời bài hát, nhất là đoạn cuối đoạn trích, cũng dạt dào cảm xúc vui mừng, hạnh phúc khi bé Hồng gặp lại mẹ.