Có người cho rằng văn Nguyên Hồng thấm đượm chất trữ tình. Em có suy nghĩ gì về đoạn Hồng gặp lại mẹ (từ “Nhưng đến ngày giỗ đầu cô giáo, em không viết thư gọi mẹ về” đến hết) trong đoạn trích Trong lòng mẹ (Ngày thiếu nhi).

Dạy

HS có thể dựa vào các gợi ý sau:

-Nhận định trên đã làm nổi bật phong cách văn xuôi đặc sắc của Nguyên Hồng.

-Chất trữ tình thường được bộc lộ ở những phương diện cụ thể như: đối tượng phản ánh, nội dung biểu đạt và phương thức biểu đạt. HS phân tích chất trữ tình trong đoạn Hồng gặp mẹ dựa trên những khía cạnh cụ thể đã nêu ở trên:

+ Nguyên Hồng hóa thân vào thế giới tình cảm của nhân vật, bộc lộ trực tiếp cảm xúc, suy nghĩ, tình cảm của mình qua các chi tiết diễn biến tâm lý và hành động của nhân vật. Đó là những cảm xúc, rung cảm và suy nghĩ của bé Hồng khi gặp lại mẹ sau bao ngày xa cách, được ngồi trong lòng mẹ và được mẹ vuốt ve, yêu thương. Tất cả được nhà văn thể hiện bằng ngòi bút tinh tế, tấm lòng nhân ái, nhân đạo.

+ Trong toàn cảnh bé Hồng gặp lại mẹ, Nguyên Hồng tập trung thể hiện cảm xúc sung sướng đến tột độ: òa khóc, sung sướng trong lòng mẹ, cảm nhận được hơi thở của mẹ….

+ Dòng cảm xúc của bé Hồng được miêu tả rất phong phú. Đầu tiên là cảm giác bối rối, xấu hổ khi thoáng thấy mẹ, gọi theo mà sợ người quay lại không phải mẹ. Và lỗi lầm ấy chẳng những làm tôi xấu hổ mà còn làm tôi bẽ bàng, như ảo ảnh một dòng nước trong veo chảy bóng mát hiện ra trước đôi mắt sắp nứt nẻ của một khách bộ hành gục ngã giữa sa mạc.

+ Khi bé Hồng đuổi kịp mẹ, leo lên xe ngồi cùng mẹ, hai chân co lại. Mẹ chỉ biết xoa đầu hỏi han rồi òa khóc nức nở.

+ Khi bé Hồng ngồi trong lòng mẹ, bé cảm thấy hình ảnh mẹ vẫn đẹp như xưa: Khuôn mặt mẹ vẫn sáng ngời với đôi mắt trong veo và làn da mịn màng, nổi bật lên màu hồng của đôi má… tôi cảm thấy rằng cảm giác nặng nề bấy lâu nay không còn nữa bỗng phảng phất khắp da thịt. Mùi quần áo của mẹ tôi và hơi thở từ cái miệng xinh xắn nhai trầu của mẹ thơm một cách lạ lùng.

+ Tình mẫu tử của mẹ gần gũi, thân thuộc và ấm áp biết bao: Được nhỏ lăn vào lòng mẹ, úp mặt vào bầu sữa nóng của mẹ, để bàn tay mẹ vuốt từ trán xuống cằm, gãi vào sống lưng, mẹ thấy rằng mẹ có một cảm giác cực kỳ mềm mại.

+ Nhà văn viết với một cảm hứng đặc biệt: niềm say mê sống với kí ức, sống với những rung động tinh tế của bé Hồng. Lời văn giàu cảm xúc, hình ảnh thể hiện tâm trạng bay bổng, lối viết kết hợp kể chuyện với biểu cảm… (HS chú ý những câu in nghiêng đã trích dẫn ở trên).

– Chất trữ tình tạo nên giá trị lớn của đoạn trích: bộc lộ chân thực thế giới tình cảm của nhân vật (cô bé Hồng). Qua đó, nhà văn bày tỏ niềm cảm thông sâu sắc với số phận bất hạnh và tình cảm mẹ con tha thiết của mẹ con chị Hồng trong hoàn cảnh khó khăn. Đoạn trích ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, cao đẹp và bất tử.