Đề bài: Cảm nhận 10 dòng đầu bài thơ Việt Bắc

Cảm nhận 10 dòng đầu bài thơ Việt Bắc

I. CÁCH ĐẶT VẤN ĐỀ:

Cách A: 1. Văn học kết tinh vẻ đẹp của thời đại. Dư âm của lịch sử dường như vẫn đẹp đẽ và rực rỡ nhất trên những trang thơ. Mỗi câu văn, hình ảnh thơ đều cô đọng hồn sông núi, ghi lại ấn tượng xúc động nhất của đời người. Hạnh phúc nhất của nhà văn có lẽ là khi tạo được dấu ấn nghệ thuật khó phai trong tâm trí người đọc mọi thế hệ.

2. Việt Bắc của Tố Hữu là bản anh hùng ca đẹp về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vĩ đại của dân tộc. Bài thơ đi vào lòng người bằng giọng điệu thủy chung như ca dao, khắc họa sâu sắc tình cảm của những người con rời xa “thủ đô kháng chiến”, lòng đầy ắp những kỉ niệm yêu thương.

3. Trong tâm trạng kẻ ở – người đi, bóng dáng núi rừng – con người Việt Bắc hiện về nguyên vẹn trong kí ức, với bao hình ảnh giản dị mà xúc động. Cho đến hôm nay, những câu thơ vẫn làm lay động lòng người với những sắc màu, âm hưởng trong lành của hơi thở núi rừng chiến khu, hơi ấm của tình người lan tỏa: “Em về… tình yêu chung thủy”.

Cách B: 1. Là người, ai cũng có một miền đời nhớ thương. Có những vùng đất không phải là nơi chôn nhau cắt rốn nhưng trong tim vẫn không bao giờ phai. Vì nó là máu thịt, là nơi ghi lại những kỉ niệm đẹp nhất của đời người. Như Chế Lan Viên đã từng triết lý: “Khi ta ở chỉ là nơi ở – Khi ta đi đất hóa hồn”.

2. Việt Bắc – quê hương của những cuộc kháng chiến, của cách mạng trong những ngày đầu tiên của nền dân chủ cộng hòa đã trở thành biểu tượng của sự gắn bó thủy chung với cách mạng, với dân tộc. Nhà thơ Tố Hữu đã ghi lại mối tình say đắm “mười lăm năm ấy nồng nàn say đắm” trong bài thơ Việt Bắc, bằng tất cả những cảm xúc nồng nàn của một hồn thơ trung thành, yêu đời.

3. Trải qua bao năm tháng, bao biến động của lịch sử, tiếng nói thiết tha ấy vẫn làm rung động lòng người, Việt Bắc của năm xưa vẫn vẹn nguyên trong lòng người hôm nay: “Em về… tình yêu chung thủy”. Tiếng nói ân tình chung thủy ngày ấy đã thấm sâu vào lòng yêu thơ thủy chung của dân tộc, để khoảng cách thời gian có làm phai mờ ấn tượng về một chiến khu rừng xưa hùng vĩ, thơ mộng?

————————————

Tìm hiểu thêm về nội dung của phần Phân tích 12 câu trong đoạn 3 bài thơ Việt Bắc để học tốt Ngữ văn 12 hơn.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :

A. Cảm nhận chung:

1. Điều làm nên sức sống kì diệu của bài thơ Việt Bắc nói chung và đoạn thơ nói riêng là giọng điệu ngọt ngào, mộc mạc mang đậm màu sắc ca dao. Mạch cảm xúc ấy như mạch ngầm ẩn chứa trong tâm hồn người Việt. Đó cũng chính là nét cơ bản trong phong cách thơ Tố Hữu – luôn thấm đượm tính dân tộc.

2. Tình cảm gắn với hình ảnh quê hương – với những nét gợi hình, gợi hình – là mạch tinh thần chảy suốt chiều dài lịch sử, chạm vào sợi dây tình cảm thiêng liêng nhất của dân tộc Việt Nam “Anh đi anh nhớ quê hương”. …”

3. Cảm hứng chính trị xuyên suốt một đời thơ Tố Hữu. Với tình cảm và lẽ sống của nhà thơ, Việt Bắc là kết tinh của những tình cảm riêng và chung. Sự hòa hợp tự nhiên của hai tình cảm: dân tộc và cách mạng. Tiếng nói nhập vai nhân vật trữ tình cũng chính là tâm tư, tình cảm của nhà thơ. Khó tách chủ thể và nhân vật. Có cái tôi gắn với phẩm chất, tình cảm dân tộc, có tiếng nói riêng “ta – ta” nói hộ lòng người, người con cách mạng. Chất tự sự – trữ tình chính trị như thủ thỉ với mọi người, thuyết phục mọi người.

B. Phân tích chi tiết:

1. Nỗi nhớ:

Một. Đó là cảm xúc chủ đạo của cả bài thơ, gắn với “mình – ta”, “mình – ta”, là cung bậc tình cảm nồng nàn, là miền kí ức không phai mờ của người ra đi.

b. Nỗi nhớ ở đây mượn màu nguyên bản của ca dao, là sự tiếp nối, là nét phảng phất trong mối quan hệ khăng khít: hoa – người. Quê hương thể hiện ở vẻ đẹp cụ thể: vẻ đẹp tinh túy của thiên nhiên (hoa lá) hài hòa với vẻ đẹp tràn đầy sức sống của con người.

c. Mỗi hình ảnh “hoa với người” dường như đều gợi lên một ấn tượng riêng về vẻ đẹp của núi rừng Việt Bắc. Sự nối tiếp, đan xen của các mảng màu tạo nên mạch cảm xúc của bài thơ, nỗi nhớ qua từng câu càng da diết, mãnh liệt. Trên cơ sở đó, nhà thơ hướng toàn bộ tâm trí của mình đến con người – những con người với những phẩm chất bình dị nhưng cao cả.

2. Bức tranh quê hương:

Một. Tố Hữu đã khéo léo vận dụng thành công đặc trưng tái hiện không gian vô tận của thơ – bao bọc bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông trong những sắc màu đẹp nhất, hài hòa nhất. Sự chuyển giao thời gian được tác giả lựa chọn ở những thời điểm nên thơ tạo nên ấn tượng khó phai trong kí ức. Nhớ cảnh nhớ người.

b.

Rừng xanh, hoa chuối đỏ tươi

High Pass eo thon dao ánh nắng

Điểm son cho bức tranh núi rừng nơi đây là màu đỏ tươi của hoa chuối. Bức tranh mực tàu điểm xuyết một màu đỏ trong không gian xanh bao la, một không gian có sức sống mãnh liệt. Dưới đây là cách nhìn của các nhà thơ châu Á, độc giả có thể nhớ lại một cảm xúc quen thuộc trong thơ Nguyễn Trãi:

Mùa hè đang đùn đẩy và lan tỏa
Thạch lựu vẫn phun đỏ…

(Coi chừng cõi 43)

Mùa đông trong thơ Tố Hữu cũng lan tỏa hơi ấm của mùa hè, không thấy lạnh, bởi sắc đỏ của hoa chuối cũng như bừng lên từ màu xanh của rừng.

Bên cạnh vẻ đẹp của hoa là vẻ đẹp của một con người rất khỏe mạnh. “Mặt trời đeo dao thắt lưng” là hình ảnh của người dân miền sơn cước. Hoán dụ không phải ngẫu nhiên mà chọn con dao rừng – vật bất ly thân của người miền núi – một nét đặc trưng trong đời sống người Việt Bắc. Con người nổi bật giữa không gian của đèo cao, nổi bật hơn trong ánh nắng, trở thành một điểm sáng trong khung cảnh mùa đông, mang trong mình vẻ hùng vĩ và kiêu hãnh của núi rừng.

c.

Giấc mơ ngày xuân nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi

Không gian mùa xuân rực rỡ trong màu hoa mai. Sức sống mùa xuân lan tỏa khắp núi rừng Việt Bắc. Giữa nền trắng của hoa mai nổi bật lên hình ảnh “người đan nón”. Nỗi nhớ ở đây cụ thể đến từng chi tiết “chải chuốt từng sợi”. Con người Bắc Bộ hiện lên trong vẻ đẹp của sự cần cù, chịu thương, chịu khó. Trong miêu tả không có một âm vang nào của núi rừng nhưng vẻ đẹp của mùa xuân vẫn sống động nhờ hoạt động của con người. Sợi thương nhớ, sợi thương đan dày trong tâm tưởng, vẻ đẹp chân chất của con người trong công việc tỉ mỉ hàng ngày.

d.

Tiếng ve kêu rừng đổ vàng
Nhớ em hái măng một mình

Không gian của nỗi nhớ dường như rõ nét và đậm nét nhất trong bức tranh mùa hạ. Và còn đọng lại hình ảnh ngọt ngào, thân thương nhất của “chị hái măng”. Đoạn thơ tả cảnh giàu sức biểu cảm, tiếng ve vàng rượi tràn ngập không gian. Không gian lung linh hơn khi sắc vàng buông xuống. Ấn tượng về một màu vàng đẹp như một bức tranh chân thực đã làm xao xuyến lòng người trong tiếng ve gọi hè, như gọi cả màu vàng của đất trời phủ xanh rừng.

Nổi bật lên trong khung cảnh đó là hình ảnh “cô em gái nhỏ”. Cách gọi thể hiện tình cảm, tình cảm của con người. Đoạn thơ gợi lại vẻ đẹp thơ mộng của một “cô hái mai” trong thơ Nguyễn Bính (Rừng mai chập chờn, cô hái mai). Nhưng ở đây người con gái Việt Bắc mang vẻ đẹp mộc mạc, khỏe khoắn hơn. Một mình nhưng không tạo cảm giác lẻ loi, bởi cả không gian được nhuộm trong ánh vàng.

Đ.

Rừng thu, trăng soi hòa bình
Ai nhớ câu hát chung tình

Không gian chuyển sang đêm. Như hoàn chỉnh bức tranh tươi đẹp của núi rừng Việt Bắc. Đêm thu, ánh trăng như lan tỏa vào màu xanh của núi rừng. Vẻ đẹp của khu rừng dưới ánh trăng gợi lên vẻ huyền ảo. Cảnh gọi hồn thơ.

Nỗi nhớ mênh mang như ánh trăng, trở thành “khúc tình ca chung thủy”. Hãy nhớ không chỉ định một đối tượng. Như một câu ca dao:

Nhớ ai ra vào
Nhớ ai giờ nhớ ai nhớ

Tình người trong câu thơ gợi cảm giác chan hòa giữa kẻ ở và kẻ đi. Còn lại trong nỗi nhớ là “tình yêu chung thủy” dạt dào.

C. Tóm tắt:

Đoạn thơ diễn tả nỗi nhớ gắn với hình ảnh núi rừng Việt Bắc. Mỗi mùa có một màu sắc riêng và bốn mùa đan xen với những sắc màu đa dạng tạo nên vẻ hấp dẫn cho một bức tranh phong cảnh trữ tình.

Thời gian diễn tả tuần tự, nhưng thời gian không làm phai mờ nỗi nhớ. Mỗi mùa đi qua đều có một khoảnh khắc đáng nhớ – đó là lúc trái tim thi nhân cùng nhịp đập với không gian – cảnh vật.

Đó là tình yêu đích thực, sự rung động chân thành của trái tim thi nhân. Đó cũng là tấm lòng của những người con kháng chiến sâu nặng với thủ đô kháng chiến.

——–HẾT——–

Sau khi có Cảm nhận 10 dòng đầu bài thơ Việt Bắc Bạn có thể vào Nhận xét về bức tranh tứ bình trong bài Việt Bắc hoặc giới thiệu Tìm hiểu về Việt Bắc để củng cố kiến ​​thức của mình.

Trong chương trình Ngữ văn 12 phần Soạn bài Người lái đò sông Đà Đó là một nội dung quan trọng mà bạn cần chú ý chuẩn bị trước. Ngoài nội dung ở trên, các em có thể tìm hiểu thêm về Phân tích bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ để chuẩn bị cho bài học này.

Đăng bởi: THPT Lê Hồng Phong

Thể loại: Giáo dục